Amerikan İşgali’nin Ardından Irak’ta Devlet İnşası ve Güvenlik

TASAM Yayınları’nın 52. Kitabı “Amerikan İşgali’nin Ardından Irak’ta Devlet İnşası ve Güvenlik” adıyla Türkçe ve İngilizce olarak yayınlandı.

Editörlüğünü TASAM Orta Doğu Uzmanı Dr. Muharrem Hilmi Özev’in yaptığı ve 10-12 Kasım 2010 tarihlerinde Hatay’da “Irak” ana teması ile gerçekleştirilen “Uluslararası Orta Doğu Kongresi” bildirilerinden derlenen kitap 488 sayfadan oluşuyor.

TASAM Başkanı Süleyman Şensoy’un Sunuş’u ve İslâm İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun Mesaj’ı ile başlayan “State Building and Security in Iraq, after the American Occupation” isimli kitap Sunuş, Irak’ta Devlet İnşası, Irak’ta Güvenlik ile Türkiye ve Irak bölümlerini içeriyor.

Kitabın Sunuş kısmındaki yazısında Irak’ın Türkiye ve çevre ülkeler açısından taşıdığı risklerin tehdide dönüşmesini engellemenin yolunun, Irak ile ilgili gelişmeleri doğru bilgiler ışığında ve karşılıklı öncelikleri dikkate alarak yönetmekten geçtiğine vurgu yapan TASAM Başkanı Süleyman Şensoy Irak’taki gelişmelerin Türkiye ve bölge ülkelerindeki toplumsal barışı her an etkileyebilecek bir dış politika konusu olmaktan çıkarılması gerektiğini söylüyor.

Başkan Şensoy Sunuş yazısını şöyle sürdürüyor “Yoksa önümüzdeki dönemde Irak ile ilgili Kerkük’ün nihai statüsünün belirlenmesi gibi kritik konular düşünüldüğünde, Türkiye, her an savunmacı, olayların kendisini sürüklediği, belirsizliklerin ülkesi olma yolunda ilerler. Ve Irak, Türk dış politikasını sanki ülkenin başka hiçbir dış politika önceliği yokmuşçasına etkilemeye devam eder. Irak, Türkiye’nin tüm dış politika önceliklerini belirleyen bir irtifa kazanmamalı; Türkiye’nin adeta tüm ilişki sistematiğini ipotek altına koymamalıdır. Türkiye, güç kullanarak problemlerini çözmek zorunda bırakılan bir ülke olmaktan çıkmalı, demokratikleşme ve insan hakları konusundaki değişimiyle, barış içinde bir arada yaşama becerisine sahip olduğunu göstererek, ekonomik işbirlikleri ve entegrasyona yönelik inisiyatifl er geliştirerek bölge için güvenliğin tesisinde başka yollar olduğunu ortaya koymalı, bölge barışına ortak temel değerler yaratmak suretiyle kalıcı katkı sağlamalıdır. Bu katkı, Irak’taki ABD askeri varlığının azaltılması ve sonlandırılması sürecinde sadece Türkiye’den değil başta İran ve Suriye olmak üzere bütün Ortadoğu ülkelerinden beklenilmesi gereken bir katkıdır”.

Dört bölüm ve 488 sayfadan oluşan kitabın içindekiler kısmı:

I. SUNUŞ / INTRODUCTION

İSLAM KONFERANSI TEŞKİLATI GENEL SEKRETERİ'NİN MESAJI / MESSAGE OF H.E. THE SECRETARY GENERAL OF THE ORGANIZATION OF THE ISLAMIC CONFERENCE

AÇIŞ KONUŞMALARI / OPENING REMARKS

ORTADOĞU'DA TOPLUMSAL ÇATIŞMANIN ENTELLEKTÜEL KÖKENLERİ / INTELLECTUAL ORIGINS OF SOCIAL CONFLICT IN THE MIDDLE EAST - M. Yavuz ALPTEKİN

II. IRAK’TA DEVLET İNŞASI / STATE CONSTRUCTION IN IRAQ

IRAK'TA YENİ DEVLET İNŞASI / NEW STATE BUILDING IN IRAQ - Massoud DAHER

2005 ANAYASASI VE SONRASI IRAK / 2005 CONSTITUTION AND IRAQ AFTERWARD - Samir SALHA

IRAK'TA SİYASİ SÜREÇ: DESTEKLEYENLER VE MUHALİFLER / POLITICAL PROCEDURE BETWEEN THE SUPPORTERS AND THE OPPOSITION IN IRAQ - Jabbar Kh. MOHAMMED

IRAK’TAKİ ETNİK YAPI VE IRAK FEDERALİZMİ’NİN GELECEĞİ / THE ETHNIC STRUCTURE AND THE FUTURE OF FEDERALISM IN IRAQ - Hamza AKENGİN

IRAK’TA KİMLİĞE DAYALI AYRILIKÇILIK VE ÇATIŞMA SENARYOLARI / SEPARATISM BASED ON IDENTITY AND CONFLICT SCENARIOS IN IRAQ - Yasin ATLIOĞLU

IRAK’TAKİ FEDERAL İSTEM KOMŞU ÜLKELERİN GÜVENLİĞİ İÇİN BİR TEHDİT DEĞİLDİR / THE FEDERAL SYSTEM IN IRAQ DOES NOT THREATEN THE SECURITY OF NEIGHBORING COUNTRIES - Khalid S. TAWFIQ

SADDAM SONRASI IRAK’TA DEMOKRATİKLEŞME / DEMOCRATIZATION IN POST-SADDAM IRAQ - Bansidhar PRADHAN

III. IRAK’TA GÜVENLİK / SECURITY IN IRAQ

ORTADOĞU’DA ABD, AVRUPA VE RUSYA: (HALA) BİR AYRILIK VAR MI? / THE US, EUROPE AND RUSSIA IN THE MIDDLE EAST: IS THERE (STILL) A DISCONNECT? - Norman A. GRAHAM & Gökten DOĞANGÜN

IRAKTAN ÇEKİLMEK YA DA KALMAK: GÜVENLİK SÖYLEMLERİ VE ABD KÜRESEL STRATEJİSİ / LEAVING IRAQ OR STAYING? SECURITY DISCOURSES AND US GLOBAL STRATEGY - İbrahim G. AOUDÉ

IRAK’I BİR ULUSLARARASI GÜVENLİK SORUNU HALİNE GETİREN FAKTÖRLER / THE FACTORS MAKING IRAQ AN INTERNATIONAL SECURITY PROBLEM - Sheik Salar Al HAFEED

ULUSLARARASI GÜVENLIK SORUNU OLARAK IRAK / IRAQ AS A PROBLEM OF INTERNATIONAL SECURITY - Firas Mohammed IBRAHIM

ABD’DEN SONRA IRAK VE BÖLGESEL GÜVENLİĞE ETKİLERİ / IRAQ AFTER USA AND ITS EFFECTS ON REGIONAL SECURITY - Bezen Balamir COŞKUN

FRANSA VE IRAK: YAKIN TARİHİN YENİ DÖNEM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ / LA FRANCE ET L’IRAK: DE L’ANCIEN AU NOUVEL ORDRE DES CHOSES - Jean-Sylvestre MONGRENIER

ARAP DEVLETLERİ LİGİ’NİN IRAK’TAKİ ROLÜ / THE ROLE OF THE LEAGUE OF ARAB STATES IN IRAQ - Mohamed El Fatah NACIRI

SADDAM SONRASI IRAK İÇİN KÖRFEZ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ (KİK) ÜYESİ

ÜLKELERIN ROLÜ / THE ROLE OF THE GULF COOPERATION COUNCIL (GCC) COUNTRIES TOWARDS THE POST-SADDAM IRAQ - Dr. Eşref Muhammed KISHK

IRAK’IN İSTİKRARİ İÇİN KÜRESEL İŞBİRLİĞİ / GLOBAL COOPERATION FOR THE STABILITY OF IRAQ - Fayyaz SHAH

IV. TÜRKİYE VE IRAK / TURKEY AND IRAQ

İŞGAL SONRASI IRAK’TA İRAN’IN ETKİSİ VE BUNUN TÜRKİYE ÜZERİNDEKİ YANSIMALARI / IRAN’S INFLUENCE IN POST-INVASION IRAQ AND ITS IMPLICATIONS TO TURKEY - S. Gulden AYMAN

IRAK KARMAŞASININ TÜRK STRATEJIK PERSPEKTIFINDEN ANALIZI / ANALYZING IRAQI COMPLEXITY FROM TURKEY STRATEGIC PERSPECTIVE - Wael KHALIL

"MUSUL VİLAYETİ SORUNU" RAPORU: MUSUL VE TÜRKİYE / POSITION OF TURKEY IN THE NORTHERN IRAQ: THE REPORT OF “MOSUL PROVINCE ISSUE” - Murat SOFUOĞLU

KÜRT SORUNU VE TÜRKİYE’NİN SEÇENEKLERİ / THE KURDISH QUESTION AND TURKEY’S OPTIONS - William B. PARK

IRAK’TA SAVAŞIN GÖZ ARDI EDİLEN BEDELİ: GÖÇ VE YETİŞMİŞ İNSAN GÜCÜNÜN KAYBI / THE IGNORED COST OF THE WAR IN IRAQ:MIGRATION AND LOSS OF QUALIFIED MAN POWER - Didem DANIŞ

ORTADOĞU BÖLGESİNDE İŞBİRLİĞİ ÜZERİNE STRATEJİK DÜŞÜNCE PERSPEKTİFLERİ / STRATEGIC THINKING PERSPECTIVES ABOUT COLLABORATION IN THE MIDDLE EAST REGION - M. Oktay ALNIAK

ULUSLARARASI ORTADOĞU KONGRESİ HATAY DEKLARASYONU / HATAY DECLARATION OF INTERNATIONAL MIDDLE EAST CONGRESS